Καθημερινά, περιτριγυριζόμαστε από πληροφορίες – άρθρα ειδήσεων, βίντεο, αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τίτλους ειδήσεων. Μερικές από αυτές είναι αλήθεια, μερικές είναι γνώμες και μερικές είναι απλώς ψευδείς. Τα τελευταία χρόνια, οι ψευδείς ειδήσεις έχουν γίνει πιο τακτικές και είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν. Μπορεί να φαίνονται πολύ επαγγελματικές, να χρησιμοποιούν πραγματικές φωτογραφίες και να ακούγονται πειστικές. Αλλά ακόμα κι αν φαίνονται αληθείς, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι. Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να είστε ειδικός για να προστατευτείτε από την παραπληροφόρηση.
Οι ψευδείς ειδήσεις εξαπλώνονται γρήγορα, επειδή έχουν σχεδιαστεί για να τραβήξουν την προσοχή. Συχνά, παίζουν με τα συναισθήματά μας: μπορεί να μας κάνουν να νιώθουμε σοκαρισμένοι, θυμωμένοι ή φοβισμένοι. Αυτά τα έντονα συναισθήματα μπορούν να μας ωθήσουν στο να αντιδράσουμε αμέσως – να το πιστέψουμε, να το σχολιάσουμε ή να το μοιραστούμε με άλλους. Αλλά όταν σταματάμε για μια στιγμή και κοιτάζουμε πιο προσεκτικά, μπορούμε συνήθως να εντοπίσουμε ότι κάτι δεν πάει καλά.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που μπορείτε να κάνετε είναι να ελέγξετε από πού προέρχεται η ιστορία. Είναι από μια γνωστή και αξιόπιστη πηγή, όπως μια μεγάλη εφημερίδα ή δημόσιο ίδρυμα; Ή είναι από έναν ιστότοπο που δεν έχετε ακούσει ποτέ, χωρίς συγγραφέα ή στοιχεία επικοινωνίας; Τα αξιόπιστα ειδησεογραφικά πρακτορεία έχουν συνήθως τη φήμη ότι προστατεύουν την αλήθεια και λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τον έλεγχο των γεγονότων.
Μια άλλη καλή συνήθεια είναι να κοιτάξετε πέρα από τον τίτλο. Μερικές φορές ο τίτλος είναι δραματικός ή συναισθηματικός, αλλά το ίδιο το άρθρο δεν υποστηρίζει τον αρχικό ισχυρισμό του – ή δεν εμφανίζει καθόλου πηγές. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο και αναρωτηθείτε «Έχει πραγματικά νόημα αυτό;».
Είναι, επίσης, σημαντικό να προσέξετε την ημερομηνία. Παλαιότερες ιστορίες μπορούν ξαφνικά να γίνουν ξανά viral, κάνοντας τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι κάτι συνέβη, ενώ στην πραγματικότητα δεν συνέβη. Γι’ αυτό, ελέγχετε πάντα πότε δημοσιεύτηκε το άρθρο ή η ανάρτηση.
Εάν μια ιστορία ακούγεται πολύ περίεργη ή ακραία για να είναι αληθινή, αυτό μπορεί να είναι ένας λόγος για να κάνετε μια παύση. Παρουσιάζει μόνο τη μία πλευρά ενός ζητήματος; Χρησιμοποιεί πολύ συναισθηματική γλώσσα ή προσπαθεί να τρομάξει τον αναγνώστη; Οι αξιόπιστες πληροφορίες, συνήθως, εξηγούν τα πράγματα με πιο ισορροπημένο και ήρεμο τρόπο, χωρίς να προσπαθούν να προκαλέσουν μεγάλη αντίδραση.
Μια απλή, αλλά σημαντική συμβουλή είναι να δείτε αν άλλες αξιόπιστες πηγές αναφέρουν την ίδια ιστορία. Εάν κάνετε αναζήτηση στο διαδίκτυο και διαπιστώσετε ότι δεν την αναφέρουν μεγάλες εφημερίδες ή επίσημοι ιστότοποι, αυτό είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι. Από την άλλη, εάν πολλές αξιόπιστες πηγές επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες, είναι πιο πιθανό να είναι αληθινές.
Υπάρχουν, επίσης, εύκολα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας για να ελέγξει τα γεγονότα. Μπορείτε να αναζητήσετε μέρος της ιστορίας στο Google, προσθέτοντας λέξεις όπως “επαλήθευση γεγονότων” ή “ψευδές” για να δείτε αν κάποιος το έχει ήδη επαληθεύσει. Εάν δεν είστε βέβαιοι για μια φωτογραφία, μπορείτε να την ανεβάσετε σε ένα εργαλείο αντίστροφης αναζήτησης εικόνων, όπως οι Εικόνες Google ή το TinEye, το οποίο δείχνει πού έχει εμφανιστεί η φωτογραφία στο παρελθόν. Μερικές φορές μια δυναμική εικόνα λαμβάνεται από ένα διαφορετικό γεγονός, διαφορετικό έτος ή ακόμα και διαφορετική χώρα και χρησιμοποιείται με παραπλανητικό τρόπο.
Υπάρχουν, επίσης, ιστότοποι αφιερωμένοι στον έλεγχο γεγονότων, όπως το Snopes, το PolitiFact, το Full Fact, το Reuters Fact Check και το Facta (στα ιταλικά). Αυτές οι πλατφόρμες διερευνούν ισχυρισμούς που έχουν γίνει viral και εξηγούν τι είναι αλήθεια και τι ψέμα, χρησιμοποιώντας αξιόπιστα δεδομένα και πηγές.
Τέλος, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να σταματήσετε πριν μοιραστείτε κάτι. Αναρωτηθείτε: ποιος το έκανε αυτό και γιατί; Φαίνεται αξιόπιστο; Μπορώ να το ελέγξω ξανά; Ακόμη και λίγα δευτερόλεπτα προβληματισμού μπορούν να βοηθήσουν να σταματήσει η διάδοση ψευδών πληροφοριών.
Η ενημέρωση είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία που έχουμε στον σημερινό κόσμο. Και το να διατηρούμε την περιέργειά μας, να κάνουμε ερωτήσεις και να ελέγχουμε πριν πιστέψουμε κάτι είναι απλές συνήθειες που κάνουν μεγάλη διαφορά – για εμάς και για τους ανθρώπους γύρω μας.
0 Comments